اعلامیه مربوط به مدافعین حقوق بشر

کار برروي جزئیات اعلامیه مربوط به مدافعین حقوق بشر در سال 1984 آغاز گشت و با تصویب متن آن توسط مجمع عمومی در سال 1998 ، در پنجاهمین سالگرد اعلامیه جهانی حقوق بشر، پایان یافت. تلاش مشترك گروهی از سازمان هاي غیردولتی حقوق بشر و برخی نمایندگان دولتی به تهیه یک متن قوي، قابل استفاده و عملی یاري رساند. شاید مهمتر از همه این باشد که اعلامیه تنها خطاب به حکومتها و مدافعین حقوق بشر نیست، بلکه خطاب به همه است. این سند بیان می دارد که همه ما نقشی براي عمل به عنوان مدافعین حقوق بشر داریم و تاکید می کند که یک نهضت جهانی حقوق بشر وجود دارد که همه ما را در بر اعلامیه حقوق و مسئولیت افراد، گروه ها و " می گیرد. نام کامل این اعلامیه چنین است که" نهادهاي جامعه در ترویج و حمایت از حقوق بشر و آزادي هاي اساسی شناخته شده جهانی از " اعلامیه مربوط به مدافعین حقوق بشر " به خاطر طولانی بودن معمولا به عنوان مختصر آن یاد می شود.

1. نقش حقوقی
 

اعلامیه به خودي خود یک سند تعهدآور حقوقی نیست. اما شامل یک سري اصول و حقوقی بر اساس استانداردهاي حقوق بشري است که در دیگر سندهاي بین المللی آمده که از نظر حقوقی تعهدآور هستند، همچون میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی. افزون بر آن، این اعلامیه با توافق عمومی مجمع عمومی تصویب شده و از این رو نمایانگر تعهد بسیار قوي حکومتها در اجراي آن است. حکومت ها پذیرش این اعلامیه را به عنوان قوانین تعهدآور ملی روز به روز بیشتر مورد توجه قرار می دهند.

    2 .  مواد اعلامیه

این اعلامیه به تقویت و حمایت مدافعین حقوق بشر در زمینه کار آنان می پردازد. این سند حقوق جدیدي را نمی آفریند، بلکه در عوض حقوق موجود را به شیوه اي بر می شمارد که اجراي آنها درمورد نقش عملی و وضعیت مدافعین حقوق بشر ساده تر است. به عنوان نمونه، توجه را به حق دسترسی به منابع مالی توسط سازمان هاي مدافع حقوق بشر و جمع آوري و تبادل اطلاعات در زمینه استانداردهاي حقوق بشر و نقض آنها جلب می نماید. این اعلامیه رئوس برخی وظایف مشخص حکومت ها و مسئولیت همه افراد را با توجه به دفاع از حقوق بشر بیان نموده و همچنین درباره رابطه آن با قوانین کشور توضیح می دهد. بیشتر مواد این اعلامیه در بندهاي زیر خلاصه شده است (ا). این نکته داراي اهمیت است که باز تصریح شود که مدافعین حقوق بشر موظف هستند که بر اساس این اعلامیه فعالیت هاي مسالمت آمیز انجام دهند.

(آ) حقوق و حمایت هاي داده شده به مدافعین حقوق بشر

مواد 1، 5، 6، 7، 8، 9، 11 و 13 این اعلامیه حمایت های مشخصی را برای مدافعین حقوق بشر بر می شمارند، از جمله این حقوق:

• درخواست حمایت و تحقق حقوق بشر در سطح ملی و بین المللی؛
• انجام کارهاي حقوق بشري بطور فردي یا همراه با دیگران؛
• تشکیل انجمن ها و سازمان هاي غیر دولتی؛
• دیدار یا گردهمایی مسالمت آمیز؛
• درخواست، بدست آوردن، دریافت و نگهداري اطلاعات مربوط به حقوق بشر؛
• بحث و پرورش اصول و ایده هاي نوین و تبلیغ براي پذیرش آنها؛
• ارائه پیشنهادها و انتقاداتی به نهادهاي دولتی و موسسات و سازمان هایی که در رابطه با امور اجتماعی هستند، به منظور بهبود عملکرد آنها و یا جلب توجه به جنبه هایی از کارآنها که ممکن است مانعی تحقق حقوق بشر باشد؛

• تسلیم شکایت درباره سیاست ها و اقدامات رسمی مربوط به حقوق بشر و الزام حکومت
• براي رسیدگی به این شکایت ها؛
• ارائه و تامین یاري حقوقی در سطح تخصصی و شایسته یا دیگر توصیه ها و یاري رسانی در دفاع از حقوق بشر؛
• شرکت در جلسه هاي علنی، روند پیشرفت و دادرسی به منظور برآورد میزان همخوانی آنها با قوانین کشور و و تعهدات حقوق بشر بین المللی ؛
• دسترسی بلامانع به ارتباطات با سازمان هاي غیردولتی و بین دولتی؛
• بهره مندي از راه چاره عملی؛
• اشتغال قانونی حرفه یا تخصص مدافعین حقوق بشر؛
• حمایت موثر توسط قوانین کشور در هنگام واکنش یا مخالفت مسالمت آمیز در مقابل اعمال یا حذف هاي منسوب به دولتکه به نقض حقوق بشر می انجامد؛
• جلب، دریافت و استفاده از منابع براي هدف حمایت از حقوق بشر. (از جمله دریافت پول از خارج از کشور)

(ب) وظایف حکومت ها

حکومت ها وظیفه دارند که همه مواد این اعلامیه را محترم دانسته و به اجرا گذارند. گرچه14 و 15 اشاره مشخص به نقش دولت ها داشته و بیان می دارد که هر ،12 ،9 ، ماده هاي 2 حکومتی وظیفه و مسئولیت دارد که:

• حمایت، ترویج و تحقق همه حقوق بشر؛
• تضمین اینکه همه افراد تحت قلمرو آن می توانند از همه آزادیها و حقوق اجتماعی،
• اقتصادي، سیاسی و دیگر حقوق و آزادي ها در عمل بهره مند شوند؛
• انجام اقدامات لازم قانونگذاري، قضایی، دولتی براي تضمین تحقق عملی حقوق و آزادي ها؛
• فراهم نمودن راه چاره موثر براي افرادي که ادعا می کنند قربانیان نقض حقوق بشر هستند؛
• انجام سریع تحقیقات بیطرفانه در مواردي که بنظر می رسد حقوق بشر نقض شده؛
• انجام همه اقدامات لازم براي تضمین حمایت از هر کسی در مقابل هرگونه خشونت، تهدید، انتقام جویی، تبعیض منفی، فشار یا هرگونه عمل دلخواهی که پیامد استفاده برحق از حقوقی است که در اعلامیه بدانها اشاره شده؛
• ارتقاء درك عمومی از حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادي، اجتماعی و فرهنگی؛
• تقویت و تضمین ایجاد و گسترش سازمان هاي مستقل براي ترویج و حمایت از حقوق بشر و آزادي هاي اساسی در همه قلمرو تحت حاکمیت خود از جمله ماموران حل اختلاف
• یا کمیسیون هاي حقوق بشر؛
• فراهم آوردن و ترویج آموزش حقوق بشر و آزادي هاي اساسی در همه سطوح آموزشی و
• تربیت حرفه اي؛

(پ)مسئولیت همه افراد

این اعلامیه تاکید می کند که هرکسی وظایفی در قبال و درون اجتماع دارد و همه ما را تشویق11 و 18 رئوس مسئولیت هاي هر کسی ، می نماید که مدافعین حقوق بشر باشیم. ماده هاي 10را در امر ترویج حقوق بشر، و حفظ دمکراسی و نهادهاي آن و عدم نقض حقوق بشري دیگران بر می شمارد. ماده 11 اشاره ویژه به وظایف افرادي دارد که به حرفه اي مشغولند که می تواند بر حقوق بشري دیگران تاثیر گذارد، و بویژه به افسران پولیس، وکیل ها و قاضی ها و امثال آن مربوط می شود.

 (ت)نقش قانون کشور

ماده هاي 3 و چهار به رابطه این اعلامیه و قوانین بین المللی و کشور می پردازد با این دید که رعایت بالاترین استاندارد ممکن در زمینه حقوق بشر را تضمین نماید.

قطعنامه مصوبه مجمع عمومی

اعلامیه حقوق و مسئولیت افراد، گروه ها و نهادهاي جامعه در ترویج و حمایت از حقوق بشر وآزادي هاي اساسی شناخته شده جهانی مجمع عمومی، با تاکید مجدد بر اهمیت رعایت اهداف و اصول منشور سازمان ملل متحد براي ترویج و حمایت کلیه حقوق بشر و آزادي هاي اساسی7 کمیسیون حقوق بشر / براي همه افراد در همه کشورهاي جهان، با توجه به قطعنامه 1988 در 3 آپریل 1988 ، که در آن کمیسیون متن پیش نویس اعلامیه حقوق و مسئولیت افراد،گروه ها و نهادهاي جامعه در ترویج و حمایت از حقوق بشر و آزادي هاي اساسی شناخته شده33 شوراي اقتصادي و اجتماعی در / جهانی را تصویب نموده است، با توجه به قطعنامه1998 30 ژوئیه 1998 ، که در آنجا شورا به مجمع عمومی توصیه می نماید که پیشنویس قطعنامه را تصویب نماید، با آگاهی از اهمیت تصویب پیش نویس قطعنامه همزمان با پنجاهمین سالگرد اعلامیه جهانی حقوق بشر،

1. اعلامیه حقوق و مسئولیت افراد، گروه ها و نهادهاي جامعه در ترویج و حمایت از حقوق بشر و آزادي هاي اساسی شناخته شده جهانی را که به پیوست این قطعنامه آمده است تصویب می نماید؛
2.  از دولت ها، سازمان ها و نهادهاي وابسته به سازمان ملل و سازمان هاي غیردولتی و بین دولتی دعوت می نماید که تلاش هاي خود را براي نشر و گسترش اعلامیه و افزایش احترام و درك جهانی نسبت به آن شدت بخشیده و از دبیرکل درخواست می نماید که متن اعلامیه را در چاپ جدید " حقوق بشر: مجموعه اي از اسناد بین المللی " بگنجاند.

85 مین جلسه عمومی

9 دسامبر 1998

پیوست

اعلامیه حقوق و مسئولیت افراد، گروه ها و نهادهاي جامعه در ترویج و حمایت از حقوق بشر و آزادي هاي اساسی شناخته شده جهانی مجمع عمومی، با تاکید مجدد بر اهمیت رعایت اهداف و اصول منشور سازمان ملل متحد براي ترویج و حمایت کلیه حقوق بشر و آزادي هاي اساسی براي همه افراد در همه کشورهاي جهان، همچنین با تاکید مجدد بر اهمیت اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق هاي بین المللی حقوق بشر به عنوان عناصر پایه اي تلاش هاي بین المللی براي پیشبرد احترام جهانی و رعایت حقوق بشر وآزادي هاي اساسی و اهمیت دیگر اسناد حقوق بشر که در سیستم سازمان ملل متحد، و همچنین در سطح منطقه اي، به تصویب رسیده است، با تکیه بر اهیمت این که همه اعضاي جامعه بین المللی باید، همراه با یکدیگر یا جداگانه، وظیفه خطیر خود را در ارتقاء و تشویق احترام براي حقوق بشر و آزادي هاي اساسی براي همه بدون هیچگونه تمایز، از جمله تمایز بر اساس نژاد، رنگ، جنس، زبان، مذهب، عقیده سیاسی یا عقاید دیگر، خاستگاه اجتماعی یا ملی، مالکیت، تولد یا مشخصه هاي دیگر، و با تاکید مجدد بر اهمیت ویژه دستیابی به همکاري بین المللی براي انجام این وظیفه بر اساس منشور، با توجه به اهمیت نقش همکاري بین المللی در، و کار ارزشمند افراد، گروه ها و سازمان ها در یاري رسانی به، حذف موثر همه اشکال نقض حقوق بشرو آزادي هاي اساسی مردمان و افراد، از جمله در رابطه با نقض سیستماتیک، آشکار و گسترده اي که حاصل آپارتائید، هرگونه تبعیض نژادي، استعمار، اشغال یا حاکمیت خارجی، تجاوز یا تهدید حاکمیت ملی، یکپارچگی ملی یا تمامیت ارضی و خودداري از برسمیت شناختن حق مردمان بر حاکمیت بر خویش و حق هر مردمی بر اعمال حاکمیت تام بر ثروت و منابع خویش، با درنظر گرفتن ارتباط امنیت و صلح بین المللی و برخورداري از حقوق بشر و آزادي هاي اساسی، و با این نگاه که نبود امنیت و صلح بین المللی عذري براي عدم رعایت نیست، با تصریح مجدد بر اینکه کلیه حقوق بشر و آزادي هاي اساسی جهانی، غیرقابل تفکیک و درهم آمیخته و وابسته به همدیگر بوده و بایستی به شیوه اي هم ارز، عادلانه و بدون تبعیض دراعمال هیچیک از این حقوق و آزادي ها با همدیگر ترویج و اعمال شود، با تکیه بر اهمیت اینکه مسئولیت اصلی و وظیفه ترویج و حمایت حقوق بشر و آزادي هاي اساسی بر دوش حکومت است، با تصریح اینکه حق و مسئولیت افراد، گروه ها و سازمانها در افزایش احترام و ترویج شناخت حقوق بشر و آزادي هاي اساسی در سطوح ملی و بین المللی، اعلام می دارد:

ماده 1

هر فردي حق دارد، به طور فردي یا همراه با دیگران، در راه ترویج و حمایت و تحقق حقوق بشر و آزادي هاي اساسی در سطوح ملی و بین المللی بکوشد.

ماده 2

1.  هر حکومتی مسئولیت اصلی و وظیفه حمایت، ترویج و تحقق کلیه حقوق بشر و آزادي هاي اساسی را، در میان وظایف دیگر، بر عهده دارد به این شکل که از طریق انجام اقدام هاي موردنیاز همه شرایط لازم اجتماعی، اقتصادي، سیاسی و دیگر زمینه ها را فراهم نموده و نیز با تامین تضمین حقوقی لازم، به همه افراد تحت قلمرو خویش اطمینان دهد که می توانند، بطور فردي یا همراه با دیگران، از همه این حقوق و آزادیها در عمل بهره ببرند
2.  هر حکومتی باید چنان اقدامات قانونگذاري، دولتی و دیگر گامهاي ضروري را اجرا نماید تا بتواند تضمین کند که حقوق و آزادي هاي اساسی را که در اعلامیه حاضر بدانها اشاره می شود، در عمل داراي ضمانت اجرایی است.

ماده 3

قوانین داخلی همخوان با منشور سازمان ملل متحد و دیگر وظایف بین المللی حکومت در زمینه حقوق بشر و آزادي هاي اساسی، چارچوب قضایی است که در آن حقوق بشر و آزادي هاي اساسی بایستی رعایت شده و مورد بهره وري قرار گرفته و همه فعالیت هایی که در زمینه ترویج، حمایت و تحقق عملی آن حقوق و آزادي ها در اعلامیه حاضر بدانها اشاره می شود، باید انجام پذیرد.

ماده 4

هیچ چیزي در اعلامیه حاضر نباید به گونه اي تفسیر شود که در تناقض یا فروکاستن اهداف و اصول منشور سازمان ملل بوده و یا تمهیدات اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق هاي بین المللی حقوق بشر و دیگر سندها و تعهدهاي بین المللی مربوط به این زمینه را محدود یا تحریف نماید.

ماده 5

براي هدف ترویج و حمایت حقوق بشر و آزادي هاي اساسی، هر کسی حق دارد، به طور فردي یا همراه با دیگران، در سطوح ملی و بین المللی:

(آ)بطور مسالمت آمیز ملاقات یا گردهمایی داشته باشد؛

(ب)به ایجاد، عضویت و همکاري با گروه، انجمن یا سازمان هاي غیردولتی بپردازد؛

(پ)با سازمان هاي غیردولتی یا بین دولتی ارتباط برقرار کند.

ماده 6

هر کسی حق دارد، به طور فردي یا همراه با دیگران:

(آ)  اطلاعات مربوط به کلیه حقوق بشر و آزادي هاي اساسی را، از جمله حق دسترسی به اطلاعات مربوط به چگونگی اجراي این حقوق و آزادي ها در سیستم هاي دولتی، قضایی و قانونگذاري داخلی را بداند، جستجو کند، بدست آورد، دریافت کند و نگهداري نماید.

(ب) چنانچه در حقوق بشر و دیگر سندهاي بین المللی مربوطه آمده است، دیدگاه ها، اطلاعات و آگاهی درباره حقوق بشر و آزادي هاي اساسی را آزادانه به دیگران انتشار داده و آشکار سازد در اختیار دیگران قرار دهد.

(پ) به مطالعه، بحث، پایه گذاري و هواداري عقاید درباره رعایت کلیه حقوق بشر و آزادي هاي اساسی، هم در قانون و هم در عمل، پرداخته، و بوسیله اینها و دیگر شیوه هاي مناسب، به جلب توجه عموم به این مسائل بپردازد.

ماده 7

هر کسی حق دارد، به طور فردي یا همراه با دیگران، اصول و ایده هاي نوین حقوق بشر را مورد بحث قرار داده و پرورش دهد و براي پذیرفته شدن آنها تبلیغ کند.

ماده 8

1.  هر کسی حق دارد بدور از هرگونه تبعیض و به گونه اي موثر، به طور فردي یا همراه با دیگران، در اداره امور کشور و در پیشبرد امور جامعه شرکت داشته باشد.
2.  این شامل این حق، در میان دیگر حقوق، می شود که هرکسی، بطور فردي یا همراه با دیگران، پیشنهادها و انتقاداتی به نهادهاي دولتی و موسسات و سازمان هایی که در رابطه با امور اجتماعی هستند، به منظور بهبود عملکرد آنها و یا جلب توجه به جنبه هایی از کار آنها که ممکن است مانعی در ترویج، حمایت و تحقق حقوق بشر و آزادي هاي اساسی باشد، ارائه نماید.

ماده 9

1.  در استفاده از حقوق بشر و آزادي هاي اساسی، از جمله ترویج و حمایت از حقوق بشري که در اعلامیه حاضر بدانها اشاره می شود، هر کسی حق دارد، بطور فردي یا همراه با دیگران، به گونه موثر بهره مند شده و در صورت نقض این حقوق محافظت شود.
2. بدین منظور، هر کسی که گفته می شود حقوق و آزادي هاي وي نقض شده، این حق را دارد که، شخصا یا از طریق نماینده حقوقی رسمی، شکایت کرده و این شکایت را در اسرع وقت در یک جلسه علنی درمقابل یک مقام قضایی یا مقام قانونی دیگر که مستقل، بیطرف و داراي صلاحیت است، مورد بررسی گذارده و از آن مقام تصمیمی، بر اساس قانون، دریافت دارد که شامل دادخواهی وي از جمله هر گونه غرامت لازم، در جاییکه موردي از نقض حقوق بشر یا آزادي هاي فرد وجود داشته، و همچنین اجراي سریع تصمیم نهایی و پرداخت غرامت باشد.
3. به همان منظور، هر کسی این حق را، در میان دیگر حقوق، دارد که بطور فردي یا همراه با دیگران:

(آ) از سیاست ها و عملکردهاي افراد مسئول و نهادهاي دولتی در مورد نقض حقوق بشر وآزادي هاي اساسی، از طریق ارائه درخواست نامه یا دیگر شیوه هاي مناسب، به مقامات قضایی، دولتی یا قانونگذاري داخلی یا هر مقام داراي صلاحیت دیگري که توسط قانون تعیین شده، شکایت کند و این مقام باید تصمیم خود را در مورد شکایت هرچه سریعتر اعلان نماید؛

(ب)  در جلسه هاي علنی، روند پیشرفت و دادرسی شرکت نماید تا بتواند نظر خود را درباره همخوانی آنها با قوانین کشور و میزان هماهنگی با وظایف و تعهدات بین المللی تعیین کند.

(پ) یاري حقوقی در سطح تخصصی و شایسته یا دیگر توصیه ها و یاري رسانی را در دفاع از حقوق بشر و آزادي هاي اساسی ارائه دهد.

1.   به همان منظور، و در راستاي اسناد و مقررات بین المللی مربوطه، هر کسی این حق را دارد که، بطور فردي یا همراه با دیگران، دسترسی بلامانع و ارتباط با نهادهاي بین المللی داراي صلاحیت ویژه یا عمومی داشته باشد تا درباره امور مربوط به حقوق بشر و آزادي هاي اساسی ارتباط برقرار کرده و اطلاعات دریافت نماید.
2.   حکومت بایستی هرگاه که دلایل کافی براي باور به اینکه نقض حقوق بشر و آزادي هاي اساسی در جایی از قلمرو تحت حاکمیت آن انجام پذیرفته وجود دارد، تحقیقات فوري  بیطرفانه اي را انجام دهد یا تضمین نماید که چنین تحقیقاتی انجام خواهد گرفت.

ماده 10

هیچکس نباید با انجام عملی، یا بی عملی درهنگام ضرورت عمل، در نقض حقوق بشر و آزادي هاي اساسی مشارکت جوید و هیچکس نباید بخاطر خودداري از مشارکت در نقض حقوق بشر و آزادي هاي اساسی مورد مجازات یا آزار قرار گیرد.

ماده 11

هر کسی این حق را دارد که، بطور فردي یا همراه با دیگران، به شیوه قانونی به شغل یا حرفه خویش بپردازد. هر کسی که بخاطر حرفه خویش، می تواند بر کرامت انسانی، حقوق بشر و آزادي هاي اساسی دیگران تاثیرگذار باشد، بایستی این حقوق و آزادي ها را محترم شمرده و مطابق با اصول اخلاق یا استانداردهاي شغلی و حرفه اي بین المللی مربوطه رفتار نماید.

ماده 12

1. هرکسی این حق را دارد که، بطور فردي یا همراه با دیگران، درفعالیت هاي مسالمت آمیز بر علیه نقض حقوق بشر و آزادي هاي اساسی شرکت نماید.
2. حکومت بایستی کلیه اقدامات لازم را به عمل آورد تا تضمین نماید که از هر کسی، بطور فردي یا همراه با دیگران، در مقابل هرگونه خشونت، تهدید، انتقام جویی، تبعیض منفی واقعی یا حقوقی، فشار یا هرگونه عمل خودسرانه که پیامد استفاده برحق از حقوقی است

که در اعلامیه حاضر بدانها اشاره شده، توسط مقامات داراي صلاحیت حمایت خواهد شد.

1. در این رابطه، هر کسی داراي این حق است که، بطور فردي یا همراه با دیگران، هنگامی که با روش هاي مسالمت آمیز در مقابل اعمال و فعالیت هاي منسوب به حکومت از جمله شیوه هاي حذفی که به نقض حقوق بشر و آزادي هاي اساسی می انجامد، و همچنین با اعمال خشونت باري که گروه ها یا افراد مرتکب می شوند که در بهره وري از حقوق بشر و آزادي هاي اساسی تاثیر می گذارد، واکنش نشان می دهد یا مخالفت می کند، توسط قانون کشور در عمل مورد حمایت قرار گیرد.

ماده 13

هر کسی این حق را دارد که، بطور فردي یا همراه با دیگران، در جلب، دریافت و استفاده از منابع براي هدف مشخص ترویج و حمایت از حقوق بشر و آزادي هاي اساسی به شیوه هاي مسالمت آمیز، در راستاي ماده 3 اعلامیه حاضر، اقدام نماید.

ماده 14

1.  حکومت این مسئولیت را بر عهده دارد که با اقدامات قانونگذاري، قضایی، دولتی یا دیگر اقدامات مناسب درك همه افراد تحت حاکمیت خود را از حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادي، اجتماعی و فرهنگی شان ارتقاء دهد.
2. چنین اقداماتی باید از جمله شامل و نه محدود به اقدامات زیر باشد:

(آ) انتشار و در دسترس عموم قرار داددن قوانین کشور و مقررات و اسناد پایه اي حقوق بشر بین المللی.

(ب)اجازه دسترسی کامل و برابر به اسناد بین المللی در زمینه حقوق بشر، از جمله گزارش هاي دوره اي حکومت به عنوان عضو به نهادهایی ایجاد شده توسط عهدنامه هاي حقوق بشر بین الملی، و خلاصه گزارش مذاکرات و گزارش هاي رسمی آن نهادها.

1. حکومت بایستی، بهنگام لزوم، ایجاد و گسترش سازمان هاي مستقل براي ترویج و حمایت از حقوق بشر و آزادي هاي اساسی در همه قلمرو تحت حاکمیت خود را، از تلاشگران حل اختلاف گرفته تا کمیسیون هاي حقوق بشر یا دیگر اشکال سازمان هاي ملی، تضمین نموده و تقویت نماید.

ماده 15

حکومت این مسئولیت را بر عهده دارد که آموزش حقوق بشر و آزادي هاي اساسی را در همه سطوح تحصیلی فراهم نموده و ترویج دهد و تضمین نماید که همه کسانی که مسئولیت تربیت وکیل ها، مامورین اجراي قانون، افراد نیروهاي مسلح و مقامات دولتی را برعهده دارند، بخش هاي مناسبی از تدریس حقوق بشر را در برنامه آموزشی خود قرار دهند.

ماده 16

افراد، سازمان هاي غیر دولتی و موسسه هاي مربوطه نقش مهمی در عمل براي کمک به افزایش آگاهی عمومی از پرسش هاي مربوط به همه حقوق بشر و آزادي هاي اساسی از راه فعالیت هایی همچون آموزش، تربیت و پژوهش در این زمینه ها بر عهده دارند تا، از جمله، با در نظر گرفتن پیشینه هاي گوناگون جوامع و محله هایی که فعالیت هاي خود را در آنجا انجام

می دهند، هر چه بیشتر تفاهم، مدارا، صلح و روابط دوستانه میان ملت ها و میان همه گروه هاي نژادي و مذهبی را تقویت نمایند.

ماده 17

در استفاده از حقوق و آزادي هایی که در اعلامیه حاضر بدانها اشاره می شود، هر کسی، که بطور فردي یا همراه با دیگران فعالیت می کند، بایستی تنها در آن زمینه هایی با محدودیت مواجه شود که در راستاي انجام تعهدات بین المللی بوده و فقط به منظور تضمین احترام و رعایت حقوق و آزادي هاي دیگران و تامین ضروریات اخلاق، نظم عمومی، و رفاه عام در یک جامعه دمکراتیک توسط قانون مقرر شده است.

ماده 18

1. هرکسی وظایفی درقبال و درون اجتماعی که رشد کامل و آزاد شخصیت وي تنها در آن امکان پذیر است، دارد.
2.  افراد، گروه ها، موسسات و سازمان هاي غیر دولتی نقشی مهم در عمل و وظیفه اي در امرتضمین دمکراسی، ترویج حقوق بشر و آزادي هاي اساسی و کمک به ترویج و پیشبرد جوامع، سازمان ها و روندهاي دمکراتیک دارند.
3. افراد، گروه ها، موسسات و سازمان هاي غیردولتی همچنین نقش مهمی و و ظیفه اي در یاري رسانی، به هنگام مناسب، به ترویج حق هر فرد به نظم اجتماعی و بین المللی که در آن حقوق و آزادي هاي برشمرده شده در اعلامیه جهانی حقوق بشر و دیگر اسناد حقوق بشر بطور کامل تحقق یابد، دارند.

ماده 19

هیچ چیز در اعلامیه حاضر نباید به عنوان حقی براي هیچ فرد، گروه یا نهاد اجتماعی یا حکومتی در انجام فعالیت یا عملی در جهت تخریب حقوق و آزادي هاي بیان شده در اعلامیه حاضر تفسیر شود.

ماده 20

هیچ چیز در اعلامیه حاضر نباید چنان تفسیر گردد که به حکومت ها اجازه دهد از فعالیت هاي افراد، گروه هایی از افراد، موسسه ها یا سازمان هاي غیردولتی که مخالف با مواد منشور سازمان ملل متحد است، حمایت نموده یا به پیشرفت آنها کمک کند.